5684 sayılı Sigortacılık Kanunu (SK) m.11’de sözleşmenin sigorta genel şartları bağlamında kurulması öngörülmüştür. KSGŞ, SK m. 11’den alınan yetki ile ilk olarak hazine müsteşarlığınca oluşturulmuştur. KSGŞ, oluşturulması itibariyle emredici hükümlerden sonra yorumlayıcı hükümlerden sonra gelir.[1]
Hukuksal niteliği bakımından; normal hiyerarşisinde tebliğ düzeyinde olan bir adsız düzenleyici işlemdir.[2]
Sözleşmenin kurulmasından önce birden fazla sözleşmenin kurulması için oluşturulmuş KSGŞ, öğretideki bir görüşe göre TBK’de yer alan genel işlem şartlarındandır.[3] Öğretide MEMİŞ’e göre; KSGŞ’nin genel işlem şartlarından ayrılan önemli yönleri bulunmaktadır. KSGŞ, Resmî Gazetede yayınlanmaktadır ve sözleşmenin bir parçası değil düzenleyici ögesi olarak görülür. KSGŞ’nin sözleşmede yer almaması durumunda SK m. 34’te idari para cezası yaptırımı öngörülmüştür.[4]
Son olarak, MEMİŞ’e göre; KSGŞ C.11’de yer alan; “bu genel şartlara sigortalı aleyhine olmamak üzere özel şart konulabilir,” anlatımından ötürü KSGŞ’nin sigortacı yönünden bağlayıcılığı söz konusudur.[5]
Teminat dışı kalan durumlar, SGŞ A.4 maddesinde gösterilirken sözleşme ile kapsama alınabilecek durumlar m. A.5’de gösterilmiştir. Öğretide ÜNAN’a göre; güvence içerisinde ve dışında kalan durumların tek tek sayılması yerinde bir tutum değildir. İnsan yaşamı içerisindeki sayısız olasılık göz ardı edilemez.[6] Gerçekleşen bir zararın güvence kapsamında kalması yapılacak son yeğlemedir. Asıl olan sigortacının zararı karşılamasıdır. Eğilim, olayları kapsam içerisinde tutmak olmalıdır. Kapsam dışında tutulan riskler açıkça sözleşmede belirtilmelidir.[7]
[1] KABUKÇUOĞLU ÖZER Fatma Dilek, Sigortacılık Kanunu Şerhi, On İki levha Yay. İstanbul, 2012, s.152.
[2] YALÇINKAYA, Aslıhan, “Genel Olarak KZMSS”, Ankara Barosu Dergisi, S.2019/1 s. 407.
[3] YAZICIOĞLU-ŞEKER ÖĞÜZ, s. 14
[4] MEMİŞ, Tekin, Sigorta Sözleşmelerinin Yargısal Denetimi, On iki Levha Yay., Ankara, 2016, s.35.
[5] MEMİŞ, s.34.
[6] Bknz. ÜNAN, c.6, s.97,98,99
[7] ÜNAN, c.6, s.100